|
Kawle Ezdiya(Езидские молитвы)Ezidi u ola Ezidiya
Weki go te zanin Eziditi yek ji wan Olen heri kevnar en ku mirohvayati li rojhilata navin li bin tesire xweda histina. Ezidi bi gisti kurdin u zimane wan bi kurdiya. Ew bi xwe ji Mezepotamyana. Bigiştı kawl u duhayen Ezidiyan bi kurdina. Diroka Ezidiyatiye digihije hetani dema Mitrahizma 2000 sal beri zaina pexember İsa. Weki go tezanin gotina Ezidi (Yezidi) ji Yezda te u ev gotin bi xwe bi Farisiya u te we mahneye yen ezdayi (xweda) yani ego ez dayi xwedane herd u ezman u ne weki ji hela hin kesan yan ji aliyan va te idiyakirin tu tisti xwe bi xalifet Yezide Areb re tuneye ji bergo weki gelek pispor ji didin xwuyan ola Eziditiye diroka we mirow dikare hetani 1000 Sali beri zayina Hisa bisopine ew yek bi xwe ji be minakasa dide xuyakirin go tu tekiliya xwe bi xalife Yezidre tuneye. Baweriya Êzîdiyan bi hebûna yek Xwedayî tê. Perestgeha Ezydiya ya pîroz "Laliş" li Kurdistana Îraqê ye. Hejmara wan di nav gelê Kurd de pir hindike. Hejmara wan neziki 750000 ya , piraniya wan li Kurdistana Îraqê dimînin (600.000). Mîrê Ezidiya û serokê olê, "Bavê Şêx-Extiyarê Mergehê li Ba`adrê û Lalişê dimînin. Wekî din jî Êzîdî li Kurdistana Tirkiyê, Kurdistana Sûriyê, li Ermenistanê, Îranê û Gurcistanê, hene Tiste li ba Ezidiya herin piroz 1. Roj (Şêşims mefer e mêrê Êzîdî ye) 2.Agir 3.Av 4.Heyv 5.Rasti. Dive her Ezidi rastiye beje ü havalbende rastiyebe. Xwe ji derava bıpareze. Divet xwediye soza xwebe. 6.Zanin(zanabun) 7.Sermi: Ji tijten nebaş xwe dur bigire.Tişten go mırov je şerm bike neke u xwe je dur bıgre Tisten liser her kese Ezidi farz Her Ezidi dive Şexek Pirek Hostyek u Xwuh/Bra e axrete hebe. Her Ezidiki dive roje se care duha xwe bike. Her duhaki sibehe nava roje u evare li ser piya u dive bere xwe bide roje. Dema go duha xwe kadand dive ku harde paci bikin. Her Ezidiki dive ji hindikayiva careke bice Lalisa nurani. Civaka Ezidiya ji di tabaka pekte Ev tabaka Yeknav u Dinav in. Her tabake yek ji di nave xwe da ji hev cudeya heta beri dema Sex Hadi bi tene Yeknav (mirid) u Dinav (Pir) hebun. Her kese Ezidi ji dayik bunda ji tabaka dayik u bave xweya (yani mirov Pir yan ji Mirid te dinyaye u çenabe go mirov tabaka xwe bughere). Pisti hatina Sex Hadi, Sexiti ji di nav Ezidiya da çebu u Sex bi xwe ji di nava xwe da ji hev vakatahayina. Her weki go zewaca Yeknav u Dinava bi hevdure di Ola Ezidiyada kadaxeya, zewaca Dinava ji bi tabakayek dinjira(grub) kadaxeye. Yeknav 1.Mirid 2.Kawal 3.Fakir 4.Micewir Dinav 1.Pir 2.Sex Roje cejn u Rojiyen Ezidiya Roje Cejn u Rojiyen Ezidiya bi gisti heji li gor salnameya kevin pekten. 1.Çarsemba sor (yekemin Çarsemba sere Nisane ) 2.Cemayia cejna haciya, ev cejn heftike didomine u di haftiya dawiya meha Elune deya. 3.Rojiyen Xwedana roja Sesem, Çarsem u Pencsemena roja Ine ji Cejna Xwedana ya 4.Rojiyen Sesims ev ji roja Sesem, Çarsem u Pencsemena roja Ine ji Cejna Sesimsa. 5.Rojiyen Ezid ev ji roja Sesem, Çarsem u Pencsemena roja Ine ji Cejna Ezid (heyra Ezid)a 6. Cejna Pir Ali (Batizmi) ev cejn roja Yekseme dest peke u disa roja yekseme bi dawi dibe u dive ji hindikayi rojek je (li gori salnameya kevin) bikeve sala nu. 7.Çele Havine Rojiyen Çele havine 40 roji na. 8.Çele zivistane Rojiyen Çele Zivistane ev ji 40 roji didominen. 9. Xidir elyas u Xidir Nebi ev cejn di yekemin pencsema sere meha Sabate deya. Bisk Bisk li ba Ezidiya Dive her mirove Ezidi farza Zewac li ba ezidiya Mirin li ba Ezidiya Gava Miroveki Ezidi bimire mecbur ji aliye şex u piran wa be şistine u dema bi cih anina ve wezife di go pir ave li bike u sex ji cenaze bisoye. Gawa go miri hate siştin u kefene wi be lekirin kawle terkin u asina ji aliye şexe wi va dive li ser be xendin. Terme miri dive Duhayen Ezidiya Şehda Dine Ezidiya Şehda dînêmin yek xweda ye Emîn Cebraîl evîniya Ezdaye ye Bergeha min roj û mergeh e Silavên min li mergehê li Lalişê Û li xwedanê qubêyê Şêxadî Şêxê min e, ji nûra padşa ye Şemsê Êzdînê çira ye Pîrê min Hesin Meman e Hoste û merebî ji mala Baban e Kaniya Sipî mora min e Kaf û mixar û zimzim Heca min e Tawisî Melek şahda îmana min e Duha Sibê Amîn amîn xwedê tibarek li dîn Tifaqe li tifaqîn Xwedê esil xaliqîn. Bi hîmeta melek Şemsedîn Amadîn,Babadîn,Nasirdîn, Sicadîn,melek Fexredîn Şêşims li ser qeweta me û dîn Melekê Adî tace ji ewil heta bi axirîn Ya xwedê tu derê xêra veke, derê sera wergerîn. Berî roj ziriqî Melek Emîn li ber şefiqî Nûr bû ji nûrê tifiqî Siphan ji te ya xaliqî. Ji malê hetanî malê,Şêşimse xwedanê sêqalê Dest û damanê Şêşims nabirim ji xeyalê. Ji derecê hetanî derecê Şêşimse xwedanê ferecê dest û damanên Şêşims Radimûsim li dewsa kabê, cîyê hecê. Ji sitûnê hetanî sitûnê Çil mifte heye li derê Xizînê Şêşims dane destê xwedanê marîfetê û nasînê. ji çavan hetanî devî, mora Şêşims lê dikevî Mora melika germe, nahêlê tû binivî. Ji serî hetanî bêye piya ya Şêşims te em danîne devê riya Dîndara xwedê û Şêşims em nabirin ji hêviya. Ya Şêşims te em xwestine ser vê xilmetê Li me vekî dergehê rahmetê Ronahiyekê bidî ber dilê me û çendî sinetê. Sinet ku sinete,zebûnî kêm taqat e Me bi xwedê û Şêşims î bi niyet e Sunî kû sunîne,zebûnî ji bandî ne Em ji xwedê û Şêşims bi hêvî ne Şêşimsê me yî nûrîn e Li ser kursiya zêrî ne Mifte û kilîtên Feqîrê mezelê bi destê wî ne Ewe vedike derê hemû birîna Sed xweziya mine bi wî be Şêşims bidê û jê nestî ne Wê zor dereca ragihîne. Duha Êvarê Ya siwarê rojhilatê, rojava yê Hûn bidene xatira dotê û dayê Hûn me xilas kin ji qedayê, ji bela yê Hûn bidene xatira kaniya sipî yê Ya Şêşims tu halê mala xwe bipirsî û me jî vê carê Hûn bidene xatira erş û kursî Gay û masî Heyat li kursî Ya Şeşims tu li halê me û hazira bipirsî Hûn bidene xatira lewh û qelem e Hewa û Adem e ya rabî tu li bang û hawara me were Li hemû çaxa û li hemû dem a Ya Şêşims tu pirsiyarekê li halê me û hazira bik e Hûn bidene xatira çerxan û felekan Horiyan û melekan Sira Tawsî Melek û çarde tebeqan Ya Şêşims tu pirsiyareke xêrê li me û hazira bike Hûn bidine xatira buhi·tê û dar ê Kafê û mixar ê Sira Êzî û Bêtil Far ê Ya Şêşims tu pirsiyareke xêrê li me û hazira bike vê car ê Hûn bidene xatira dira spî ye Melekê bêrî ye Sira Êzî ye Ya Şêşims li dîwana siltan Şêxadî Tu bo mala xwe û me jî bikî hêvî ye Hûn bidene xatira dira sor e Êzdîne mîr e Qubletil bidor e Ya Şêşims bang û hawarên me bi melekê jor e Hûn bidene xatira dira zer e Ax û av û agir e Erd û ezman û ber e Êzdîne mîr û her çar sir e Ya Şêşims tu li banga mala xwe û me jî wer e Hûn bidene xatira sûka marîfet ê Mêrê li ber bedlê diket xilmet ê Derwêşê şev û roj diket ebadet ê Şêx û pîr, hosta û merebî, yar û birayên axiret ê Ya Şêşims tu meferiyeke mala xwe û me jî bike vê ca ê Hûn bidene xatira kursiya rehman a Melekî can a Behra qudsî suphana,nefesê cana bin can a Ya Şêşims me ji te divê dîn û îmana Hûn bidene xatira Cibrayîl, Ezrayîl, Mîkayîl Şifqayîl, Derdayîl, Ezafîl, Ezazîl Her heft melekên mezin, di destî de mifte û kilîl Ew jî wê li ber hizreta melekê celîl Hûn bidine xatira cebrayîl,Ezrayîl,Mîkayîl, Şifqayîl, Derdayîl, Ezafîl, Ezazîl Her heft melekên mezin, xasê berê çiqasî bedîl Di destên wan de, mifte û kilîl Li hizreta melekê celîl Ya Şêşims tu meferî,tu xaliqê meyî her û herî Ti risqa didî û risqa dibî Ya Şêşims ji te dixwazim sebir û nas Me yek heya dereca îman ê Tu me xilas bike ji bêbextî yê. Ji me Êzdiyan re kilîl û mifte bîn e Li me veke dergehê xezîn ê Hawara me ve bê, vê carê xwedanê Hekar ê Duha Piştgirêdanê Ya rebî mehderekê ji te dixwazim Mehdereke xêrê Yek kerem e Yek neder e Yek şefqet e Yek dewlet e Yek zar e,yek ziman e Yek dîn e,yek îman e Yek aqil e yek fam e Ya rebî tu aqil û fam di serê me bike Tu pirsyareke xêrê li halê me û vî miletî bike Ya rebî tu bide xatirê delîlê xweda Axir zeman Ji xas û saliha Saf û milyaketa Derwêşê qelendera Xasê qelendera Li pey pira selatê dikira Xwedê temam e |